رخساره ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند نیریز (ژوراسیک زیرین) در منطقه فارس

author

علی حسین جلیلیان استادیار، گروه زمین شناسی دانشگاه پیام نور، ایران

Abstract:

سازند نیریز دربر گیرنده کهنترین نهشته‌سنگهای ژوراسیک منطقه فارس و آخرین واحد سنگچینهای گروه کازرون در حوضه زاگرس است. در این پژوهش رخسارهها، محیط رسوبی و چینهنگاری سکانسی بُرش الگوی این سازند به ستبرای 233 متر در تاقدیس خانهکت و کوه سورمه به ستبرای 68 متر مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفتهاند. یافتههای این پژوهش نشان داد سازند نیریز بیشتر از رخسارههای کربناته و شیل تشکیل شده است که در بخش میانی بُرش الگو با لایههای کنگلومرای آهکی و ماسهسنگ گلوکونیتی و در تاقدیس سورمه با ماسهسنگ آهکی همراه است. شواهد موجود گواهی میدهند که این مجموعه رسوبی کربناته- آواری در زیرمحیطهای مختلف یک دریای کم‌ژرفا و محدود (اپیکانتیننتال) در جنوب راندگی اصلی زاگرس نهشته شده است. بخش زیرین سازند نیریز متشکل از دولومادستون و شیل با همراهانی از سنگهای آهکی است که با نخستین پیشروی دریای ژوراسیک در خاور حوضه زاگرس در یک رمپ هموکلینال نهشته شده است. افزایش واردات آواری حاصل از فرسایش مناطق شمال خاوری حوضه به دلیل پایین بودن سطح آب دریاها در لیاس سبب گسترش دشت ساحلی و محدود شدن تولید کربنات در سکو شد. با این تغییر قابل توجه در رژیم رسوبگذاری یک سامانه خلیج دهانهای متأثر از جریانهای کشندی در محدوده زاگرس بلند فعال شد که رخسارههای آواری میانه بُرش الگوی سازند نیریز محصول آن است. این واحد آواری در پوشش رسوبی مزوزوییک زاگرس منحصر به فرد است و با گسترش نهشتههای قارهای معادل سازند شمشک (ژوراسیک زیرین) در منطقه سنندج- سیرجان ارتباط دارد. افزایش کربناتهای دریایی کم‎ژرفا همراه با آثار تبخیریها در بخش بالایی بُرشهای مختلف سازند نیریز نمایانگر پیشروی تدریجی دریا، کاهش واردات آواری و تثبیت دوباره شرایط سکویی بهویژه محیط کشندی در آب‌وهوای خشک لیاس (سبخای ساحلی) است. تغییرات عمودی رخسارهها نشان داد که توالی رسوبی سازند نیریز در منطقه فارس از یک سکانس رسوبی رده دوم (5 تا 50 میلیون سال) همارز با بخش زیرین سوپرسکانس فرهاد (ژوراسیک زاگرس) تشکیل شده است. این سکانس به نوبه خود دو سکانس رده سوم (5/0 تا 5 میلیون سال) را شامل میشود که با ناپیوستگی نوع 1 محدود شده و در اواسط لیاس (سینمورین- پلینسباکین) پدید آمدهاند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

رخساره ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند سورمه (ژوراسیک) در منطقه فارس

سازند سورمه معرف نهشته سنگهای ژوراسیک منطقه زاگرس و یکی از مهمترین سنگ مخزنهای نفت و گاز حوضه خلیج فارس است. این سازند به طور عمده از کربناتهای ستبر لایه و صخرهساز تشکیل شده و با ناپیوستگی فرسایشی از سازندهای نیریز (ژوراسیک زیرین) و فهلیان (کرتاسه زیرین) جدا میشود. به منظور بازسازی تاریخچه رسوبگذاری و شناخت سکانسهای رسوبی نهشتههای ژوراسیک زاگرس سه برش سطحی از سازند سورمه در منطقه فارس ...

full text

بررسی رخساره ها، محیط های رسوبی و چینه نگاری سکانسی رسوبات سازند ساچون در برش زرقان (منطقه زاگرس چین خورده)

سازند تبخیرى ساچون از واحدهاى سنگ چینه نگاری رسمى جنوب غرب ایـران اسـت . ایـن سـازند در بـرش زرقـان بـا سـتبرای/ 259 6متر شامل لایه های متناوب از رسوبات شیل/مارن های رنگین ، تبخیری و کربنات است و در بین رسوبات سازند های تاربوردر بالا ورسوبات سازند جهرم در پایین قرار دارد. در برش زرقان، سازند ساچون دارای مرزپایینی از نوع ناپیوسته بـا سـازند تـاربورو مرز بالایی پیوسته و هم شیب با سازند جهرم می با...

full text

تحلیل رخساره ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند تاربور(ماستریشتین) در یکی از میادین نفتی در دشت آبادان

full text

میکروفاسیس ها،محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند داریان درشمال شیراز

سازند داریان یکی از مخازن مهم نفتی در جنوب غرب ایران است. در این مطالعه، میکروفاسیسها، محیط رسوبی و چینهنگاریسکانسی سازند داریان در تاقدیسهای سیوند و دشتک در شمال شیراز )زاگرس مرتفع( بررسی شده است. ستبرای این سازند دربرش سیوند 330متر و در برش دشتک 263متر بوده و به طور عمده در برگیرنده سنگ آهک با میان لایههای شیل است. سازندداریان در نواحی مورد مطالعه با همبری پیوسته بر روی سازند گدوان و با همبری...

full text

بررسی رخساره ها، محیط های رسوبی و چینه نگاری سکانسی رسوبات سازند ساچون در برش زرقان (منطقه زاگرس چین خورده)

سازند تبخیری ساچون از واحدهای سنگ چینه نگاری رسمی جنوب غرب ایـران اسـت . ایـن سـازند در بـرش زرقـان بـا سـتبرای/ 259 6متر شامل لایه های متناوب از رسوبات شیل/مارن های رنگین ، تبخیری و کربنات است و در بین رسوبات سازند های تاربوردر بالا ورسوبات سازند جهرم در پایین قرار دارد. در برش زرقان، سازند ساچون دارای مرزپایینی از نوع ناپیوسته بـا سـازند تـاربورو مرز بالایی پیوسته و هم شیب با سازند جهرم می با...

full text

رخساره ها، محیطهای رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند دزو در خاور زرند، ایران مرکزی

سازند دزو به سن کامبرین پیشین در خاور زرند (شمال باختر استان کرمان) برای شناسایی رخساره ها، محیط های رسوبی و سکانسهای آن مطالعه شده است. این سازند با ناپیوستگی فرسایشی بر روی سنگهای سری ریزو قرار دارد و با یک ناپیوستگی فرسایشی در زیر سازند داهو قرار می گیرد. در مقطع مورد مطالعه، سازند دزو در برگیرنده سه بخش زیرین (تناوب ماسه سنگ و شیل/مادستون)، بخش میانی (تناوب سنگهای کربناته و تبخیری) و بخش زی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

علوم زمین

volume 27 issue 106

pages 45- 56

publication date 2018-02-20

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

سازند نیریز منطقه فارس زاگرس خاوری سوپرسکانس فرهاد

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com